Het project DemenTalent draait al acht jaar succesvol in heel Nederland en sinds een jaar ook in Woudenberg. Daar is Wim van Eck, bewoner van zorgboerderij Moriahoeve, een van de deelnemers aan het project dat mensen met dementie de kans geeft om zich weer nuttig te voelen, actief mee te doen in de maatschappij en daardoor langer gezond te blijven.
Eigenlijk voelde de nu 75-jarige Wim van Eck zich nog te goed om in een zorgboerderij zoals Moriahoeve te wonen. Maar thuis in Giessendam ging het niet meer zo goed en zijn twee dochters wonen vlak bij Woudenberg. Daarom besloot hij in de zomer van vorig jaar om hier naartoe te verhuizen. “In het begin vond ik het best wel moeilijk”, zegt hij. “Er wonen hier veel mensen bij wie de dementie al veel verder gevorderd is en met wie je dus minder goed contact kunt hebben. En omdat er hier heel goed voor je wordt gezorgd, hoef je zelf ook niet veel meer te doen. Ik verveelde me en werd er zelfs een beetje depressief van.”
Zelfstandig
Dat zagen ook Wims begeleiders op de Moriahoeve waar een jaar geleden het project DemenTalent werd opgestart. “Een aantal medewerkers heeft de training ‘Anders Denken en Handelen’ van DemenTalent gevolgd”, vertelt Bouwina Emaus, bestuurder van de Moriahoeve. “Daarin leerden ze onder meer hoe ze samen met een oudere met dementie het gesprek kunnen aangaan om te zoeken naar manieren waarop zo’n oudere zich weer waardevol en nuttig kan voelen. Op basis van die gesprekken gaan ze dan op zoek naar passend vrijwilligerswerk. Voor Wim werd dat werk in de tuinen van de Moriahoeve, maar we hebben ook andere deelnemers gehad die hebben gewerkt in een winkel of meubels hebben opgeknapt. We kijken daarbij niet naar wat iemand in het verleden heeft gedaan, maar wat hij of zij nu wil doen. Dat is een andere manier van benaderen. Te vaak wordt er nog gekeken naar wat iemand met dementie niet meer kan, terwijl het bij DemenTalent gaat om wat hij of zij nog wél kan.”
‘Tuinieren is een vorm van bewegen waarbij je al je spieren gebruikt. Het is dus ook goed voor mijn conditie en mijn lichamelijke gezondheid’
Tuinieren
Uit de gesprekken met Wim, die altijd in de bouw en bouwmaterialen heeft gewerkt, kwam naar voren dat hij heel graag buiten wilde werken. Daarom werkt hij nu twee ochtenden per week in de tuinen van de Moriahoeve. “Ik heb zelf twee nieuwe bungalows gebouwd en daar zaten grote tuinen bij, maar die waren heel anders dan hier”, vertelt hij terwijl hij een rondleiding geeft door de moestuin, de binnentuinen en de grote leeftuin van de Moriahoeve. “Het staat er nu allemaal een beetje kaal bij omdat we net klaar zijn met snoeien. Binnenkort gaan we beginnen met zaaien en planten. Ik vind het fijn om buiten te zijn en met mijn handen te werken. Bovendien is tuinieren een vorm van bewegen waarbij je al je spieren gebruikt. Het is dus ook goed voor mijn conditie en mijn lichamelijke gezondheid.” Hij wijst naar een zitje in tuinkas: “Hier drinken we altijd koffie. Ook dat is leuk aan werken in de tuin, het contact met andere mensen.”
Langer actief
Eigenlijk is Wim een uitzondering, want over het algemeen zijn het mensen die nog thuis wonen die aan DemenTalent deelnemen. Bouwina Emaus: “Het mooie van ons project is dat we het niet alleen voor zelfstandig wonenden, maar ook - samen met Accolade Zorggroep en Zorggroep Charim - intramuraal uitrollen.” De leeftijd van de deelnemers varieert van 50-95, maar het merendeel is tussen de 60 en 80 jaar oud. Doordat ze als vrijwilliger betrokken blijven bij de maatschappij, voelen zij zich vaak meer gewaardeerd en wordt hun zelfbeeld versterkt. Bovendien heeft onderzoek aangetoond dat een ziekte als dementie zich minder snel ontwikkelt als mensen langer actief blijven en dat deze mensen daardoor ook langer zelfstandig kunnen blijven wonen. DemenTalent is niet uitsluitend bedoeld voor mensen met beginnende dementie. Ook mensen zoals Wim die al in een zorginstelling wonen, hebben vaak nog talenten die kunnen worden ingezet. “We zien dat het mensen meer voldoening geeft dan bijvoorbeeld meedoen aan dagactiviteiten”, aldus Bouwina Emaus. “Ze houden het vrijwilligerswerk vaak ook lang vol en geven zelf aan wanneer het niet meer gaat.”
Gezelschap
DemenTalent is geen project vóór mensen met dementie maar ván mensen met dementie. Ze werken zelfstandig of begeleiden elkaar, nemen de regie in eigen handen en bepalen zelf de koers van het project waaraan ze deelnemen. Dat draagt enorm bij aan hun zelfbeeld en de motivatie. Dat geldt ook voor Wim. “Toen ik zes jaar geleden de diagnose dementie kreeg, was dat wel een schok”, vertelt hij. “Je denkt toch dat je de regie over je eigen leven kwijtraakt. Maar ik heb gemerkt dat dat helemaal niet het geval hoeft te zijn. Ik kan nu zelf kiezen wat ik wil doen. Ik ben bijvoorbeeld graag onder de mensen. Daarom doe ik het werk in de tuinen ook niet in mijn eentje, maar samen met twee vrijwilligers. Hier in het dorp zit een ontmoetingscentrum. Dat verhuist binnenkort naar de zorgboerderij en dan ga ik daar ook als vrijwilliger werken. Maar niet meer dan twee keer per week, want ik wil ook nog tijd overhouden voor mijn familie en vrienden en om te wandelen. Hoelang ik dat nog denk te blijven doen? Als het aan mij ligt nog heel lang want ik merk dat dit werk me fitter en gezonder houdt. Ik denk nog niet na over stoppen.”
‘Toen ik zes jaar geleden de diagnose dementie kreeg, was dat wel een schok. Je denkt toch dat je de regie over je eigen leven kwijtraakt. Maar ik heb gemerkt dat dat helemaal niet het geval hoeft te zijn’
Meer informatie: www.dementalent.nl
Meer informatie over het project: https://www.toekomstbestendigeouderenzorgutrecht.nl/dementalent