Het is een van de grootste domeinoverstijgende samenwerkingsprojecten in de regio Utrecht. Onder de naam Zuidoost Utrecht Verbonden werken een ziekenhuis, huisartsen, zorgverzekeraars, VVT-organisaties, gemeentes en maatschappelijke organisaties samen aan een gemeenschappelijk doel: positieve gezondheid en passende zorg voor kwetsbare ouderen in de regio. Nu en in de toekomst. Zuidoost Verbonden wordt vanaf de start van 2018 ondersteund door Raedelijn.
“In 2018 hebben alle deelnemende organisaties een intentieverklaring getekend”, legt Anne Bosman die als bestuurder van Accoladezorg deel uitmaakt van Zuidoost Utrecht Verbonden, uit. “In eerste instantie zodat we van elkaar weten wie we zijn, wat we voor elkaar kunnen betekenen en om de lijnen tussen organisaties te verkorten, maar inmiddels pakken we ook samen problemen aan die we alleen, bijvoorbeeld als VVT-organisatie, niet zouden kunnen oplossen.”
“We zijn begonnen met het inventariseren van problemen die onze medewerkers in de dagelijkse praktijk ervaren”, vult Mirjam Hagen, bestuurder van Quarijn aan. “Daaruit zijn drie hoofdthema’s opgesteld: samenwerking in de wijk, overdracht en ontslag en zorg voor mensen met een GGZ-problematiek. Dat zijn geen thema’s die bestuurders van bovenaf hebben bedacht, maar concrete problemen die mensen in de praktijk dagelijks ervaren en die we, juist door krachten te bundelen, samen kunnen aanpakken.”
‘Het gaat om concrete problemen die mensen in de praktijk dagelijks ervaren en die we, juist door krachten te bundelen, samen kunnen aanpakken’
Overdracht en ontslag
Anne Bosman: “Neem bijvoorbeeld het tweede punt, overdracht en ontslag. Dat gaat onder meer over patiënten die in een ziekenhuis verblijven en vervolgens naar een verpleeghuis of naar huis gaan, maar ook patiënten die via de huisarts in het ziekenhuis terechtkomen. Door die overgangen zo soepel mogelijk te laten verlopen, de hoeveelheid papierwerk te verminderen en ervoor te zorgen dat patiënten niet vier keer hetzelfde verhaal moeten vertellen, ontlast je niet alleen de zorgprofessional, maar ook de patiënt.”
Voor Martijn Wiesenekker van het Diakonessenhuis in Utrecht is dat een van de belangrijkste huidige speerpunten van Zuidoost Utrecht Verbonden. “We hebben al eerder meegemaakt, zelfs voor Covid, dat er opeens een enorme toestroom in ziekenhuizen komt. Voor ons is het dan heel belangrijk om bedden beschikbaar te houden, dus mensen snel te kunnen laten doorstromen naar bijvoorbeeld een VVT-organisatie of – met goede thuiszorg of wijkverpleging - naar huis. Het helpt als je korte lijnen hebt naar andere organisaties in de regio zodat je samen kunt zoeken naar oplossingen. Zodat patiënten niet onnodig lang in een ziekenhuis hoeven te liggen, maar passende zorg krijgen op de juiste locatie.”
Passende zorg
Dat is waar het uiteindelijk allemaal om draait binnen Zuidoost Utrecht Verbonden: de juiste zorg voor de patiënt en meer aandacht voor preventie en positieve gezondheid in plaats van ziektegericht werken. “Als je efficiënter kunt werken door een betere samenwerking tussen verschillende instanties, levert dat alleen maar voordelen op voor zorgprofessionals en de kwetsbare ouderen”, vindt ook Hans Erik van Helsdingen van Unicum huisartsenzorg in Bilthoven. “De huisarts is vaak de spin in het web van alle zorgaanbieders”, zegt hij. “Die zit weliswaar vooral in de eerste lijn als het gaat om gezondheid en kan sociale problemen zoals eenzaamheid niet oplossen, maar wordt wel vaak geconfronteerd met de gevolgen daarvan, zoals overmatig alcoholgebruik en daardoor een verhoogde kans op vallen en dus botbreuken. Het is daarom zeker belangrijk dat je als huisarts kunt terugvallen op een netwerk dat verder gaat dan die eerste lijn. Zo kun je acute gezondheidsproblemen helpen voorkomen.”
Samenwerken
“Toen we in 2018 begonnen met Zuidoost Utrecht Verbonden, bestond de meerwaarde vooral uit het leren kennen van elkaar”, aldus Martijn Wiesenekker. “Voor mij helpt het al enorm dat ik weet wie ik kan bellen als ik met een probleem zit. Nu zitten we in de fase dat we ook concreet aan de slag zijn. Daar zijn de al eerdergenoemde drie hoofdthema’s uit voortgekomen, maar daar houdt het niet mee op. Er zijn zoveel zaken die je samen kunt aanpakken, maar die nu nog te versnipperd zijn. Personeelstekorten bijvoorbeeld, daar hebben we allemaal mee te maken. Als een medewerker nu ons ziekenhuis verlaat, nemen we afscheid en doen we daar niets mee. Terwijl diegene misschien uitstekend aan de slag zou kunnen in een VVT-instelling. Denk bijvoorbeeld ook aan gezamenlijke opleidingstrajecten of het uitwisselen van data. Waarom zou elke instelling zijn eigen wiel uitvinden als je dat ook samen kunt doen?”
Praktisch
Digitalisering is een onderwerp dat nog niet in de drie hoofdthema’s is opgenomen, maar het is wel een actiepunt waar alle genoemde bestuurders in de toekomst de meerwaarde van samenwerking in zien. “Digitalisering in de zorg klinkt heel abstract, maar is eigenlijk heel praktisch”, aldus Anne Bosman. “Er bestaat bijvoorbeeld incontinentiemateriaal met een chip die aangeeft wanneer het vervangen moet worden. Of een bedsensor die waarschuwt wanneer een patiënt te lang ’s nachts uit bed is. Daarmee ontlast je niet alleen het zorgpersoneel, maar ook de patiënt die niet midden in de nacht wakker wordt omdat iemand komt controleren of hij of zij wel slaapt of te lang moet wachten voordat incontinentiemateriaal wordt verschoond.” Mirjam Hagen: “Daarvoor moeten medewerkers wel digivaardig worden gemaakt, met bijscholingstrajecten of het aanstellen van digicoaches. Ook dat kun je samen aanpakken.”
Martijn Wiesenekker vult aan: “Als VVT-organisaties heupairbags introduceren, kunnen wij de planning op de spoedeisende hulp bijstellen omdat we kunnen voorspellen dat het aantal opnames met heupfracturen zal verminderen. Voor ons als ziekenhuis is het fijn om te weten dat dergelijke plannen bestaan of worden gerealiseerd. De acties die de ene organisatie onderneemt, kunnen wel degelijk invloed hebben op de andere. Juist daarom is die samenwerking zo belangrijk.”
Inventariseren
Anne Bosman: “Op onze werkagenda staan zeventien punten die variëren van eerste ideeën tot wellicht concrete thema’s voor de komende jaren. Daar gaan we binnenkort weer samen naar kijken. We zijn nu bijvoorbeeld bezig met de inventarisatie van het aantal thuiszorgorganisaties in de regio. Daar zijn er zoveel van – grote en kleine - dat we niet eens precies weten hoeveel het er zijn. Als we dat in kaart kunnen brengen en ook daarvoor een centraal systeem kunnen bedenken, kun je de zoektocht naar een geschikte thuiszorgorganisatie enorm verkorten.”
Hans Erik van Helsdingen van Unicom ziet daar ook het voordeel van. “Nu is een huisarts vaak enorm veel tijd kwijt met het zoeken van snel beschikbare thuiszorg en is er vaak sprake van wachtlijsten. Gelukkig kun je via de zorgkantoren van de ziektekostenverzekeraar tegenwoordig wel sneller resultaten boeken, maar het kan efficiënter. En, belangrijker nog, het is in het belang van de patiënt om niet elke dag een ander gezicht aan het bed te zien.”
Mirjam Hagen: “Er is nog zoveel te doen. In principe is Zuidoost Utrecht Verbonden opgezet voor een periode die eindigt in 2023, maar ik denk dat we hier nog veel langer mee zullen doorgaan. Met het oog op de toenemende vergrijzing is samenwerking niet alleen nuttig, maar zelfs noodzakelijk.”