De toekomstvisie is duidelijk: ouderen moeten en willen langer in hun eigen huis blijven wonen. Dat is mogelijk als ze thuis ook goede zorg kunnen krijgen, net als in een verpleeghuis. Het Volledig Pakket Thuis (VPT) lijkt daarvoor een uitstekende oplossing, maar is niet iets dat je snel even regelt. Daarom volgden negen zorginstellingen in de regio Eemland de Masterclass VPT in de Wijk, een initiatief van Zilveren Kruis Zorgkantoor en kenniscentrum Vilans.
Barbara de Groen is als adviseur Strategie en Samenwerking bij Vilans nauw betrokken bij de masterclasses: “Begin 2022 zijn we begonnen met het ontwikkelen van de masterclass door gesprekken te voeren met organisaties die al veel ervaring hebben met VPT in de wijk. In april begonnen we met de eerste masterclass en er bleek veel animo voor te zijn. De masterclass voor de zorgorganisaties in Eemland was de vijfde serie en vorig jaar de laatste in de rij.
Organisaties blijken veel behoefte te hebben aan praktische handvatten bij het opzetten van VPT in de wijk. Ze hebben vaak de keuze gemaakt om verpleeghuiszorg thuis aan te bieden, maar hebben nog veel vragen of krijgen het zelf niet goed van de grond. Dan is het fijn om kennis op te doen en van andere organisaties te horen hoe zij het hebben aangepakt. Dat was namelijk de insteek van de masterclass waar we voor elke sessie een van de koploperorganisaties hebben uitgenodigd om te vertellen over hun ervaringen, valkuilen en geleerde lessen.”
Wlz-zorg thuis
Bij VPT in de wijk krijgt één zorgaanbieder een integraal tarief om de Wlz-zorg bij de oudere thuis, in zijn of haar vertrouwde omgeving, aan te bieden. Het gaat daarbij om ouderen met een Wlz-indicatie die normaal gezien in aanmerking zouden komen voor opname in een verpleegtehuis. Met een volledig pakket thuis kunnen ze in hun eigen huis blijven wonen en zorg en begeleiding krijgen die zijn afgestemd op hun persoonlijke behoeften. “Bij VPT in de wijk is er meer ruimte voor het welzijn van de oudere”, aldus Barbara. “Dat is voor mensen met dementie zeker zo belangrijk als medische zorg. Er is wat meer tijd om bijvoorbeeld een wandelingetje te maken of om samen te koken. En er wordt gewerkt vanuit een vast team met één contactpersoon voor de oudere en naasten. Die persoon is vaak een verzorgende (niveau 3) en de ‘regelneef’ die ervoor zorgt dat alle hulp goed is afgestemd op de behoeften van de oudere. Daarnaast zijn er ook helpende teamleden of zij-instromers die, naast het begeleiden van de oudere, ook wat klusjes in de huishouding kunnen doen. Voor de medewerkers betekent dit een ander type werk: meer aandacht en tijd voor de oudere, minder taakgericht werken, minder druk en meer eigen regie. Het moet je natuurlijk wel aanspreken, die vrijheid in je werk. VPT in de wijk vraagt om een ander type medewerker. Naar mijn mening komt dat de diversiteit in de zorg alleen maar ten goede. Sommige zorgmedewerkers zullen zich aangetrokken voelen door VPT, andere vinden juist de hectiek en de snelheid van de thuiszorg aantrekkelijk, terwijl er ook altijd mensen zullen zijn die liever binnen de setting van een verpleeghuis werken. Er valt genoeg te kiezen. Dat is een voordeel in de huidige tijd van arbeidskrapte.”
Veel vragen
“Voor veel zorgorganisaties is het best wel een puzzel om VPT van de grond te krijgen”, vervolgt Barbara: “Er is ook niet één blauwdruk die je kunt gebruiken voor het opzetten van VPT in de wijk. Elke organisatie kan daar zelf vorm aan geven. Het is maatwerk. In alle gevallen staan namelijk de behoeften van de ouderen centraal. Organisaties lopen tegen verschillende vragen aan, variërend van hoe je de maaltijdvoorziening organiseert tot de samenstelling van het team: gaat dat ten koste van het arbeidspotentieel in de zorginstelling of ga je een compleet nieuw team samenstellen? En ga je die nieuwe medewerkers dan zelf opleiden of is het een idee om dat gezamenlijk aan te pakken? Zorgtechnologie hoort daar ook bij. Welke technische hulpmiddelen kun je inzetten, wat gaat dat kosten en hoe ga je dat betalen? VPT in de wijk vereist een heel nieuwe manier van kijken en organiseren en ook een investering in mensen en middelen. Er is best wel wat lef nodig om daarmee te beginnen.”
‘Er is niet één blauwdruk die je kunt gebruiken voor het opzetten van VPT in de wijk’
Ervaringsverhalen
Van de negen deelnemers aan de masterclass In Eemland hebben inmiddels al vijf organisaties aangegeven actief door te willen gaan met VPT in de wijk. “We merken dat zorgorganisaties van elkaar willen leren en dat het heel waardevol is om kennis en ervaringen te delen met andere organisaties die in hetzelfde proces zitten. Dat kan binnen een zogenaamd lerend netwerk. Daar blijven we als Vilans een actieve rol in vervullen. We gaan dat onder meer doen binnen het landelijke programma Waardigheid & Trots voor de Toekomst. We helpen organisaties met de kennis die nodig is bij het maken van de strategische keuze voor Wlz-zorg thuis en de daadwerkelijke opzet van VPT in de wijk, maar de eerste stap moeten ze zelf zetten.”
Meer informatie:
https://www.waardigheidentrots.nl/praktijk/succesfactoren-verpleegzorg-thuis-vpt-in-de-wijk/
https://www.zilverenkruis.nl/zorgkantoor/zorgaanbieders/kennisdeling/inspiratieboekje-vpt-in-de-wijk
https://www.toekomstbestendigeouderenzorgutrecht.nl/verkenning-vpt-mpt-in-de-wijk